Een duik in het diepe! De gedachtegang achter de belastingaangifte.
Ja, het is weer zover! Je wordt vol gespamd met berichten van de belastingdienst dat je alweer belastingaangifte moet doen. Je ziet er wellicht tegenop om al die formulieren in te vullen, maar aan de andere kant kan je ook denken: “misschien krijg ik wel veel geld terug en kan ik eindelijk die mooie schoenen kopen.” Precies die gedachte is erg belangrijk geweest voor de Belastingdienst om zoveel mogelijk mensen aan te zetten om belastingaangifte te doen. Maar hoe werkt dit eigenlijk precies en waarom doen we op deze manier belastingaangifte? Goede vragen verdienen goede antwoorden, dus lees gerust verder!
Prospect theory
Oké het is dus duidelijk dat ons aangiftesysteem er niet zomaar is, er zit (gelukkig) wel degelijk een gedachte achter. Deze gedacht valt uit te leggen aan de hand van de prospect theory, vrij vertaald als: de vooruitzichttheorie. De prospect theory gaat over het gevoel dat je krijgt bij winnen en verliezen. Hierbij gaat het vooral over de inschatting die jij maakt waarbij zekerheden (zoals geld krijgen) belangrijker zijn dan (hoe groot is de kans dat ik geld krijg?). Zie het net zoals een potje poker. Je bent lekker aan het pokeren met je maten en je besluit all-in te gaan. Dit blijkt een goede beslissing en je wint! Je voelt je euforisch en je begint na te denken wat je allemaal wel met dit geld kan doen. Stel het was geen goede zet en je had verloren, dan voel je je waarschijnlijk een beetje down. Toch ga je er nog een rondje voor, want het gevoel van winnen maakt het verliezen weer een beetje goed!
Het gevoel van winnen heeft dus invloed op welke beslissingen je maakt. Wij als mensen maken twee soorten beslissingen: een doordachte beslissing of een impulsieve beslissing. Een doordachte beslissing is bijvoorbeeld dat je goed nadenkt over welke nieuwe fiets je koopt. Hij moet bijvoorbeeld goedkoop zijn, maar het moet ook een goede fiets zijn die lang meegaat. Een impulsieve geautomatiseerde beslissing is bijvoorbeeld dat je in de appie staat en denkt: “ik heb zin in chips, ik zie chips in het schap, kan mij het schelen ik koop lekker een zak chips.” Even terug naar het spelen van poker. Als je poker speelt en je verliest maar je toch besluit om verder te gaan, dan is dit een geautomatiseerde impulsieve beslissing. Het gevoel van winnen overwint het gevoel van verliezen, ook al is de kans veel kleiner dat je wint dan dat je verliest.
Maar eh, wat heeft dit te maken met het doen van je belastingaangifte?
Hoe gebruikt de Belastingdienst de prospect theory?
Geld terugkrijgen = winnen
Als je belastingaangifte doet dan krijg je vaak een euforisch gevoel als je ook daadwerkelijk geld terugkrijgt van de overheid. Die 300 euro die je dan bijvoorbeeld terugkrijgt, voelt toch alsof je gratis geld wint van de Belastingdienst. Dit is precies de formule die achter het hele systeem van belastingaangifte zit. De Belastingdienst probeert het daarnaast zo makkelijk mogelijk te maken door de aangifte al grotendeels vooraf voor je in te vullen. Hierdoor lijkt het een kleine moeite om de aangifte in te dienen als je weet dat je een kans hebt om flink geld terug te krijgen. Daardoor voelt het terugkrijgen van geld heel erg op het gevoel als je geld wint met een kraslot.
Hoe de Belastingdienst ervoor zorgt dat wij de regels opvolgen.
Het gevoel van winnen en verliezen heeft een grote invloed op hoe wij ons gedragen. Dat is ook de reden waarom we graag belastingaangifte (moeten) willen doen omdat de belastingdienst het doen van aangifte ons een kans geeft om geld terug te krijgen. Geld terugkrijgen is namelijk winnen! We vergeten dan even dat we dit geld gewoon terugkrijgen en dat we dit al eerder hebben betaald. Dit is een goed voorbeeld van hoe wetten en of regels ervoor zorgen dat mensen belastingaangifte doen, door in te spelen op het gevoel van winnen. Dus het gevoel van winnen zorgt ervoor dat wij ons naar de wet gaan gedragen en belastingaangifte gaan doen! Erg slim dus!
Hoe dan ook, geld terugkrijgen is altijd fijn en als je daardoor erg gelukkig voelt en sneller belastingaangifte doet, dan is dat mooi meegenomen. Wie had gedacht dat belastingaangifte doen zo leuk was en verglijkbaar is met het winnen van een potje poker!
Moeite met belastingaangifte doen?
Vind je deze theorie interessant maar werkt ie helaas niet op jou en ervaar je de belastingaangifte nog steeds als erg lastig? Geen probleem! Jan de Belastingman helpt je graag met het doen van de aangifte inkomstenbelasting. Of neem anders een kijkje op onze nieuwspagina, daar staan tal van interessante artikel over belastingen beschreven in simpele en duidelijke taal. Mocht je dan nog vragen hebben dan kan je altijd nog je vraag stellen in de chatbot die 24/7 beschikbaar is. Zo kan je optimaal genieten als je geld terugkrijgt van de Belastingdienst!